Dit artikel is de vertaling van het Engelstalige artikel “Who owns the North?” door Michael Heykoop, verschenen in het Tomorrow's World magazine van maart-april 2016.
“Het echte Noorden, sterk en vrij!” Deze uitroep van Canada’s volkslied illustreert sinds lange tijd het gevoel dat deze uitgestrekte natie koestert, namelijk voor wat ze zo diep voelt als haar meest noordelijke grondgebied. In de afgelopen jaren echter is deze patriottische bewering onder vuur komen te liggen, aangezien naburige landen soortgelijke verklaringen van eigendom met betrekking tot de Noordpool afleggen.
Bij de Verenigde Naties liggen nu verschillende claims in een poging om antwoord te krijgen op een belangrijke vraag: Wie is eigenaar van de Noordpool ‒ en misschien nog belangrijker, wie is eigenaar van de hulpbronnen die zich beneden de noordelijke punt van onze planeet bevinden?
Met de meerderheid van de Canadese bevolking gevestigd langs de zuidelijke grens, woont minder dan 1 procent van de Canadezen boven de Noordpoolcirkel. Hoewel de meeste Canadezen nooit een bezoek aan deze verre en majestueuze noordelijke gebieden zullen brengen, worden ze toch algemeen beschouwd als een belangrijk aspect van Canada’s nationale identiteit. Zich diep uitstrekkend in de Noordelijke IJszee bedekken de Canadese Arctische Eilanden meer dan 1,4 miljoen vierkante kilometer en worden er drie van de tien grootste eilanden ter wereld toe gerekend. Het herbergt de Noordwestelijke Doorvaart, een scheepvaartroute die door de Verenigde Staten en de Europese Unie als internationale wateren beschouwd wordt, maar door Canada opgeëist wordt als soeverein grondgebied – een geschil dat steeds belangrijker wordt nu het Noordpoolijs blijft smelten.
Al in 1925 riep Canada de heerschappij uit over de wateren tussen de 60e en 141e westelijke meridianen, een immens gebied van de Noordelijke IJszee tot de Noordpool. Kort daarna maakten andere naties – eerst de Sovjet-Unie, toen Noorwegen, de Verenigde Staten en Denemarken – soortgelijke aanspraken op delen van het Noordpoolgebied. Voor Canadezen is hun claim niet alleen een manier om de controle over de waardevolle Noordwestelijke Doorvaart op te eisen; het houdt ook een belangrijk punt van nationale trots hoog.
Hedendaagse claims van het Noorden
Op dit moment laat het Zeerechtverdrag van de VN. toe dat naties de wateren die zich uitstrekken tot 200 nautische mijlen (370 kilometer) uit de kust kunnen opeisen. Een natie kan een aanvraag indienen om haar grenzen te verleggen als het kan bewijzen dat het continentaal plat vanaf haar kust verder reikt dan de huidige grens. Wetenschappers uit Canada, Rusland en Denemarken proberen nu ieder te bewijzen dat de Lomonosov Ridge [bergrug] – zich 1.800 kilometer van de top van Ellesmere-eiland uitstrekkend over de Noordpool en weer terug naar het zuiden door de Russische wateren – een verlengstuk is van hun continentale plat.
In 2002 diende Rusland een formele claim in tot erkenning van de Russische heerschappij over een verder liggende noordelijke grens. Deze claim werd al snel teruggestuurd wegens gebrek aan wetenschappelijk bewijs (CBC News, “Russia Submits Claim for Vast Arctic Seabed Territories at U.N. ” [Rusland dient claim in voor uitgestrekte Arctische zeebodemgebieden bij de VN]). Rusland heeft verder geprobeerd om haar claim in 2007 kracht bij te zetten toen een duikboot een Russische vlag op de zeebodem van de Noordpool plantte. Op dat moment verklaarde Boris Gryzlov, voorzitter van de Doema [het Russische parlement] dat “ons land de leider blijft in het veroveren van het Noordpoolgebied” (National Post, “Russian Sub Plants Flag Under North Pole” [Russische duikboot plant vlag onder de Noordpool]).
Om niet overtroffen te worden diende Canada in december 2013 een gedeeltelijke claim in bij de Verenigde Naties over de omvang waarmee de overheid geloofde dat Canada’s rechtsgebied uitgebreid zou moeten worden, terwijl het land aangaf dat “het een verdediging zal aanvoeren voor de Noordpool bij de indiening van een latere claim” (Toronto Star, “Why Canada’s Race to Claim the North Pole Could Backfire” [Waarom Canada’s wedloop om de Noordpool op te eisen een averechts effect zou kunnen hebben”]).
De commissie van de VN wordt geconfronteerd met een zodanige achterstand bij de beoordeling van deze ingediende claims dat in het gunstigste geval pas een beslissing zal komen over tien jaar.
Olie, gas en de ambitie van Poetin
Waarom is de heerschappij over deze regio zo’n veelomstreden kwestie geworden? Het antwoord – zoals zo vaak het geval is in de wereld van vandaag – is omdat er natuurlijke hulpbronnen mee gemoeid zijn. Immense olie- en aardgasvoorraden hebben de waarde van dit gebied enorm doen toenemen. Een geologisch overzicht van de VS uit 2008 meldde: “Deze hulpbronnen zijn goed voor ongeveer 22 procent van de nog niet ontdekte, technisch ontginbare hulpbronnen in de wereld. De Noordpool is goed voor ongeveer 13 procent van de niet ontdekte olie, 30 procent van het onontdekte aardgas en 20 procent van het onontdekte vloeibaar aardgas in de wereld” (USGS Newsroom, “90 Billion Barrels of Oil and 1,670 Trillion Feet of Natural Gas Assessed in Arctic” [90 miljard vaten olie en 155 biljoen m2 aardgas geschat in het Noordpoolgebied]). De schatting van 90 miljard vaten olie door de USGS, zou, zelfs bij een bescheiden prijs van 35 dollar per vat, tegen de 3,15 biljoen dollar belopen! Het is geen wonder dat Canada, Rusland en anderen erop gebrand zijn om aanspraak te maken op een deel van deze rijkdom. Terwijl velen het te duur vinden om deze bronnen te ontginnen tegen de huidige olieprijzen, zou verdere instabiliteit in het Midden-Oosten, Rusland of de Oekraïne, leidend tot een piek in de prijs van olie of aardgas, deze voorraden nog meer in de schijnwerpers kunnen zetten.
Als dergelijke waardevolle bronnen op het spel staan en een eventuele oplossing door de U.N. nog minstens een tiental jaren verwijderd is, bestaat er geen twijfel dat naties andere middelen zullen zoeken om dominantie over het noorden te verkrijgen. Terwijl velen gefocust zijn op het agressieve optreden van Rusland in de Oekraïne, Georgië en nu in het Midden-Oosten in Syrië, hebben weinigen het accent opgemerkt dat gelegd wordt op toenemende militaire capaciteit in het noorden. Het uitoefenen van macht in het Noordpoolgebied is een prioriteit voor de Russische president Vladimir Poetin.
Maart jongstleden “controleerde Poetin de grootste Arctische oorlogsspelen ooit: 35.000 Russische troepen, 50 zeeschepen en duikboten, tezamen met 110 vliegtuigen” (CBC News, “Forget Syria, Russia’s Muscle is Moving Closer to Canada’s Doorstep” [Vergeet Syrië, Ruslands spierkracht komt steeds dichter bij Canada’s drempel]). Hij heeft onlangs een “Gezamenlijk Arctisch Strategisch Commando Noord opgericht, bestaande uit twee gemotoriseerde brigades en Pantsir-S1 anti-lucht raketten. Moskou bouwt ook vier voorpost-bases op de Noordpool evenals vliegvelden en nieuwe radarstations” (ibid.). Gryzlovs verklaring over Rusland als “de leider in het veroveren van de Noordpool” is plotseling veel relevanter geworden.
Wie bezit het Noorden nu werkelijk?
Naties maken op verschillende manieren aanspraak op grondgebied. Het planten van vlaggen, soevereiniteitsverklaringen, het indienen van claims bij commissies van de Verenigde Naties en het vertoon van militaire macht zijn er maar enkele van. Wat denkt God van dergelijke verklaringen? Het is verstandig voor een Christen om te proberen gebeurtenissen in de wereld te bezien vanuit het oogpunt van de Almachtige. Sprekend over Jezus Christus zegt de Bijbel ons: “Want door Hem zijn alle dingen geschapen die in de hemelen en die op de aarde zijn, die zichtbaar en die onzichtbaar zijn: tronen, heerschappijen, overheden of machten, alle dingen zijn door Hem en voor Hem geschapen” (Kolossenzen 1:16). We begrijpen ook dat “… God, de Allerhoogste, Heerser is over het koningschap van de mensen en daarover aanstelt wie Hij wil” (Daniël 5:21). God wordt niet overtuigd door het planten van vlaggen of het vertoon van militaire macht.
De Wereld van Morgen kijkt uit naar Jezus Christus’ terugkeer om heel Zijn schepping te beërven, inclusief de Noordpool (Zacharia 14:9)! Hij zal heerschappij geven aan Zijn heiligen (Openbaring 5:10) en zelfs sommige personen verantwoordelijkheid geven over stammen (Mattheüs 19:28) en naties (Ezechiël 37:24). Ezechiël 47-48 beschrijft zelfs dat Christus nationale grenzen vaststelt. Het is alleen onder Zijn gezag en onder Zijn leiding dat de geschillen over grondgebied, waterwegen en hulpbronnen eindelijk tot een eind zullen komen. We hebben dus ons antwoord op de vraag: Wie is eigenaar van de Noordpool? Jezus Christus is de Eigenaar en Hij zoekt nederige mannen en vrouwen met wie Hij kan werken, die zich aan Hem willen onderwerpen en in zichzelf Zijn heilig en rechtvaardig karakter willen ontwikkelen, opdat zij heel de schepping met Hem mogen erven in de Wereld van Morgen (Psalm 37:11, 22; Mattheüs 5:5)!